Reakcja na wojnę w Ukrainie w postaci bezprecedensowego zrywu obywatelskiego udowodniła, jak ogromny kapitał społeczny tkwi w  Polakach. Setki tysięcy uchodźców, de facto osób w kryzysie bezdomności, otrzymało bezinteresowne wsparcie i, co ważne, znalazło bezpieczne schronienie. […] Czy skala – jak najbardziej uzasadnionej – pomocy nie uprawnia nas zatem do pytania o to, kiedy ambitnie brzmiące hasła „zero bezdomności” zostaną wcielone w Polsce? (dr Marta Czapnik-Jurak)

Choć liczba osób w kryzysie bezdomności, którym wsparcia udzieliły w 2021 r. warszawskie Ośrodki Pomocy Społecznej przekroczyła 4500 osób, to realne rozmiary zjawiska wykluczenia mieszkaniowego mogą być znacznie większe. Spodziewamy się, że problem ten będzie narastać ze względu na galopującą inflację, wojnę w Ukrainie, nadchodzący kryzys energetyczny czy spodziewaną recesję. O wyzwaniach związanych z bezdomnością, warszawskim rynkiem nieruchomości oraz dostępem do pomocy rozmawialiśmy w listopadzie 2022 roku w Centrum Jasna 10 w ramach konferencji „Warszawa bezdomna (…)”. Niniejsza publikacja stanowi podsumowanie tego wydarzenia. Do współpracy przy niej zaprosiliśmy ekspertów z zakresu prawa i badań społecznych, praktyków pracy socjalnej, profilaktyki uzależnień i streetworkingu oraz, last but not least, osoby z osobistym doświadczeniem bezdomności.

Jak pisze o tym Paweł Ilecki, dziennikarz i publicysta, od ponad 20 lat z kryzysie bezdomności – Świat społeczny bezdomności ulicznej jest całkowicie odmienny od świata, w którym przywykła żyć większa część społeczeństwa. Ów świat bezdomności jest też większości społeczeństwa całkowicie nieznany i obcy, mimo że jest tuż obok, funkcjonuje dosłownie w sąsiedztwie, możemy jego mieszkańców i sposób ich życia zaobserwować prawie w każdym miejscu miejskiej przestrzeni publicznej.

Dzięki oddaniu głosu osobom korzystającym ze wsparcia, możliwa była refleksja nad różnymi formami pomocy dostępnymi w Warszawie, ale też nakreślenie specyfiki tego problemu w odniesieniu do kobiet i młodych dorosłych. Mamy też nadzieję, że zwrócenie uwagi na mniej oczywiste wyznaczniki problemu, jaki są ubóstwo energetyczne czy „wojna o przestrzeń” przyczyni się do lepszego rozumienia zjawiska bezdomności, co w przyszłości umożliwi zwiększenie skuteczności programów pomocowych adresowanych do tej grupy.

Do lektury zachęcamy badaczy, aktywistów miejskich, przedstawicieli organizacji pozarządowych, urzędników i wszystkich zainteresowanych tematyka społeczną.

Link do publikacji: https://warszawa.krytykapolityczna.pl/dzialanie/warszawa-bezdomna/

SPIS TREŚCI:

WYKLUCZENIE MIESZKANIOWE I BEZDOMNOŚĆ W WARSZAWIE – ZARYS PROBLEMU – dr Marta Czapnik-Jurak

BEZDOMNOŚĆ ULICZNA – PO DRUGIEJ STRONIE LUSTRA – Paweł Ilecki

OD KLASYCZNEGO STREETWORKINGU DO ROZWOJU USŁUG ŚRODOWISKOWYCH – Emilia Wesołowska, Justyna Kościukiewicz

UBÓSTWO ENERGETYCZNE JAKO PRZEJAW WYKLUCZENIA MIESZKANIOWEGO – Paweł Jurak

KOBIECA BEZDOMNOŚĆ – Katarzyna Nicewicz

TO NIE MÓJ ŚWIAT, WYWIAD Z KOBIETĄ DOŚWIADCZAJĄCĄ BEZDOMNOŚCI – dr Marta Czapnik-Jurak

DOM JEST PUNKTEM WYJŚCIA – Agnieszka Sikora

O TYM SIĘ NIE MÓWI, WYWIAD Z MĘŻCZYZNĄ DOŚWIADCZAJĄCYM BEZDOMNOŚCI – dr Marta Czapnik-Jurak