Zakład Psychologii Dewiacji powstał w 1990 roku wyniku zmian organizacyjnych i powołania Wydział Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji, w ramach którego zaczęły funkcjonować dwa samodzielne Instytuty o wyraźnie nakreślonych misjach edukacyjnych i badawczych. Zakład działał w IPSiR od 1972 roku jako Zakład Psychologii Resocjalizacyjnej, którego pierwszym kierownikiem była dr Maria Szostak – Sokolik. Praca Zakładu w tamtym okresie skupiała się przygotowaniu programów kształcenia z przedmiotów psychologicznych m.in. psychologii ogólnej, rozwojowej, mechanizmów zaburzeń przystosowania. Jednocześnie opracowano projekty badawcze ściśle związane z problematyką profilaktyki społecznej i resocjalizacji, uwzględniające najnowsze osiągnięcia psychologii humanistycznej i poznawczo-rozwojowej oraz psychoterapii i doradztwa psychologicznego. Następnymi kierownikami Zakładu byli: prof. Kazimierz Jankowski, prof. dr hab. Aleksandra Korwin – Szymanowska, prof. dr hab. Krystyna Ostrowska, dr Ewa Michałowska, a obecnie dr Ewa Kiliszek.
Udział psychologów od samego początku istnienia IPSiR charakteryzował się bardzo wyraźnie nakreślonymi celami. Zmierzały one w dziedzinie badań naukowych do coraz wnikliwszego i pełniejszego poznania czynników motywacyjnych sprawców przestępstw i osób naruszających normy rozwojowe i społeczne oraz psychologicznych czynników umożliwiających profilaktykę i resocjalizację. W zakresie działalności dydaktycznej koncentrowano się na przygotowaniu takiej oferty programowej, która umożliwiłaby absolwentom prawidłowe ustalanie psychologicznych przyczyn i nasilenia zachowań dewiacyjnych i naruszających normy prawne oraz wyposażyłaby we wiedzę, umiejętności i kompetencje do przygotowywania i realizowania programów profilaktycznych i resocjalizacyjnych dla różnych grup i w różnych środowiskach (zamkniętych i otwartych).
Obecnie w ramach działalności Zakładu prowadzone są badania nad: problem pracy w szerokim rozumieniu tzn. zarówno zagadnieniami aksjologii pracy, jak i psychologii pracy, rynku pracy, przestępstwami „białych kołnierzyków”, kontraproduktywnymi zachowania pracowniczymi, samousprawiedliwianiem zachowania, testami uczciwości oraz wykrywaniem wskaźników kłamstwa; zagadnieniami dotyczącymi zaburzeń osobowości, niedostosowania społecznego, uzależnień i przemocy, również w kontekście związków z przestępczością i terapią więźniów; zagadnieniami demoralizacji i terapii nieletnich przestępców i ich osobowością; aspektami psychiatrii sądowej, a w szczególności niepoczytalności; badaniami nad rodzinami wieloproblemowymi w aspekcie struktury osobowości rodziców, ich postaw rodzicielskich, więzi w rodzinie, sposobów radzenia sobie ze stresem, poczuciem własnej wartości, wzorcami pokoleniowymi funkcjonowania społecznego, a także różnymi aspektami psychologicznej charakterystyki osobowości kuratorów sądowych.
Prowadzone przez nas kursy obejmują zagadnienia z obszarów: psychologicznych koncepcji człowieka, psychologii klinicznej z elementami psychiatrii, psychologii sądowej i resocjalizacji, psychologii zaburzeń, psychologii faz życia, psychologii resocjalizacyjnej, psychopatologii kryminalnej, wiarygodności w relacjach interpersonalnych, rozwiązywania konfliktów dzięki mediacji, metodyki pracy kuratora sądowego, interwencji kryzysowej w rozwiązywaniu problemów społecznych, osobowościowych uwarunkowań zachowań dewiacyjnych.
Nasz Zakład wspólnie ze Schroniskiem dla Nieletnich w Warszawie zorganizował 2 Ogólnopolskie Konferencje nt. resocjalizacji nieletnich. Współpracuje z: Kliniką Psychiatrii Sądowej w Instytucie Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, Sądem Okręgowym w Warszawie, ośrodkami resocjalizacyjnymi takimi jak: Zakład Poprawczy i Schronisko dla Nieletnich w Falenicy, Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy Księży Orionistów w Warszawie, Zakładami Karnymi i Aresztami Śledczymi w Warszawie (Służewiec, Białołęka i Grochów) oraz Aresztem Śledczym w Radomiu, Biurem Dozoru Elektronicznego w Centralnym Zarządzie Służby Więziennej. W 2017 roku rozpoczęliśmy, wraz z Zakładem Prawnych i Społecznych Badań Integralnokulturowych, współpracę z prof. Antonią Bifulco z Middlesex University of London, zajmującą się przeciwdziałaniem przemocy wobec dzieci i młodzieży w Centre for Abuse and Trauma Studies.