Praca socjalna – kierunek zawieszony

Praca socjalna to kierunek studiów dla tych, którzy chcieliby swoją karierę zawodową rozwijać w obszarze pracy z i na rzecz innych ludzi, w szczególności osób, rodzin lub społeczności doświadczających różnego typu problemów życiowych. Studiowanie pracy socjalnej to z jednej strony   zdobywanie interdyscyplinarnej wiedzy (socjologia, psychologia, pedagogika, prawo) pozwalającej zrozumieć ludzi przeżywających życiowe trudności oraz  rozpoznawać mechanizmy, które  do powstawania tych trudności prowadzą, z drugiej  – to uczestnictwo w warsztatach, ćwiczeniach i praktykach służących nabywaniu umiejętności profesjonalnego pomagania, np. pracy z jednostką lub rodziną, prowadzenia grup wsparcia, aktywizowania społeczności.

Ukończenie studiów na kierunku praca socjalna daje ustawowe uprawnienia do wykonywania zawodu pracownika socjalnego, uznawane także w innych krajach Unii Europejskiej.  Niezależnie od korzyści formalnych i czysto zawodowych studia te przynoszą inne pożytki przydatne na współczesnym rynku pracy, ale także, a może przede wszystkim, we własnym życiu: uwrażliwiają na potrzeby i problemy innych ludzi, rozwijają tzw. umiejętności miękkie (interpersonalne), pozwalają lepiej zrozumieć siebie, innymi słowy, wspomagają rozwój osobisty.  

Kierunek studiów I stopnia PRACA SOCJALNA w IPSiR UW to interesująca oferta dla osób, które swoją przyszłość wiążą z pomaganiem ludziom. Kształcimy szeroko rozumianych „profesjonalistów od pomagania”, czyli uczymy, jak skutecznie i odpowiedzialnie pomagać. Wykładowcy to specjaliści z zakresu pracy socjalnej, pedagodzy, psychologowie, prawnicy, socjolodzy.

Program studiów obejmujący zajęcia teoretyczne oraz praktyczne wraz z praktykami zawodowymi przygotowuje studentów do pracy z osobami, rodzinami, grupami i społecznościami. Przekazujemy interdyscyplinarną wiedzę, ale również rozwijamy umiejętności niezbędne do nawiązywania profesjonalnych relacji pomocowych.

Absolwenci kierunku Praca socjalna uzyskują uprawnienia zawodowe – mają prawo do wykonywania zawodu ‘pracownika socjalnego’ w Polsce i w pozostałych krajach Unii Europejskiej. Znajdują zatrudnienie w rozmaitych instytucjach państwowych, samorządowych i organizacjach pozarządowych – wszędzie, gdzie treścią pracy jest kontakt z drugim człowiekiem.

Program studiów stacjonarnych od X 2019
Program studiów stacjonarnych od X 2017

Studia I stopnia

1. Założenia programowe

Kształcenie pracowników socjalnych Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji prowadził od 1992 r. w ramach programów uprawniających absolwentów do zatrudniania na stanowiskach pracowników socjalnych. Od roku akademickiego 2008/2009 w Instytucie realizujemy program trzyletnich studiów I stopnia na kierunku praca socjalna, odpowiadający standardom tego kierunku przyjętym uchwałą Nr 93/2006 Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego z dnia 19 października 2006 r. i modyfikowanym od 20012/2013 r. zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 2 listopada 2011 r w sprawie Krajowych Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego.

Współczesna koncepcja pracy socjalnej zakłada szeroki zakres działań wspomagających zmianę społeczną i rozwiązywanie problemów społecznych. Obejmuje on takie działania jak poradnictwo, pomoc jednostkom i rodzinom oraz ich terapię, organizowanie społeczności lokalnej, angażowanie w społeczne i polityczne działania mające wpływ na politykę społeczną i rozwój gospodarczy, jak również starania zmierzające do tego, aby pomóc ludziom w dostępie do usług i do innych zasobów w społeczności lokalnej.

Przedmioty kierunkowe w naszej koncepcji stanowią trzy równie ważne bloki kształcenia w zakresie wiadomości i umiejętności:

  • ogólnych, koniecznych w pracy socjalnej na każdym stanowisku (½ godzin dydaktycznych)
  • koniecznych w pracy socjalnej z jednostką i rodziną, czyli tak zwanej mikropraktyki (¼ godzin dydaktycznych)
  • koniecznych w pracy ze społecznością lokalną, tak zwanej makropraktyki (jak wyżej).

Koncepcja ta oparta jest o holistyczne rozumienie człowieka i jego miejsca w społeczeństwie. Zapewnia ona w toku kształcenia systemowego wielopłaszczyznowe rozpatrywanie procesów społecznych oraz roli osób zawodowo pomagających, podbudowane multidyscyplinarnym kształceniem w bloku przedmiotów podstawowych. Tym samym absolwenci kierunku praca socjalna będą przygotowani do kompetentnej realizacji ról zawodowych w placówkach, organizacjach, instytucjach związanych z polityką społeczną, jej kształtowaniem i wdrażaniem, zarówno w sektorze publicznym, jak i w organizacjach pożytku publicznego działających w sektorze pomocy społecznej.

W bloku przedmiotów podstawowych skupiliśmy uwagę na wiedzy i kompetencjach z zakresu filozofii, etyki, antropologii społecznej, a także psychologii, socjologii, ekonomii oraz na metodologii badań społecznych, starając się w ten sposób przygotować absolwentów kierunku praca socjalna do studiów II stopnia na kierunkach nauk społecznych i humanistycznych.

2. Kwalifikacje absolwenta

Absolwent powinien posiadać ogólną wiedzę, filozoficzną i socjologiczną pozwalającą poznać istotę ludzką i procesy społeczne. Powinien posiadać wiedzę dającą podstawy zrozumienia systemu człowiek – środowisko oraz umożliwiającą zrozumienie procesów zachodzących w organizmie człowieka gwarantujących jego dobre funkcjonowanie biologiczne psychiczne i społeczne. Powinien posiadać wiedzę ekonomiczną i prawną umożliwiającą zrozumienie mechanizmów rzutujących na system podziału i działalność służb społecznych oraz ich formalno-prawnego instrumentarium. Powinien posiadać wiedzę umożliwiającą poznanie funkcjonowania mikroorganizmu – gospodarstwa domowego, w którym odbywa się zaspokajanie potrzeb jednostki i rodziny. Absolwent powinien posiadać kompetencje i sprawności niezbędne dla realizacji zadań stawianych przed pracownikiem socjalnym: (1) dokonywania diagnozy (analizy i oceny) sytuacji i zjawisk będących przyczyną trudnego położenia jednostek, grup (w tym grup ryzyka) i społeczności lokalnych, (2) stosowania metod, technik i środków interwencji socjalnej oraz ewaluacji podejmowanych działań służących rozwiązywaniu problemów w zakresie ograniczonych możliwości (i umiejętności) zdobywania środków utrzymania, dysfunkcjonalności rodziny w pełnieniu zadań opiekuńczo-wychowawczych, niepełnosprawności, patologii społecznej, nieprzystosowania społecznego i uchodźstwa, (3) przywracania lub podtrzymywania właściwych interakcji między jednostkami a społeczeństwem (doskonalenia funkcjonowania społecznego), (4) pobudzania samozaradności indywidualnej (działań samopomocowych) u osób, rodzin, grup i środowisk społecznych, (5) kierowania służbami społecznymi i projektowania społecznego oraz (6) inspirowania zmian społecznych, inicjowania nowych form pomocy osobom i rodzinom oraz powoływania instytucji świadczących pomoc – zwłaszcza w najbliższym środowisku lokalnym.

Absolwent powinien umieć rozwiązywać problemy w obszarach rzeczywistości społecznej, w których potrzebna jest profesjonalna pomoc – gdy występuje niewydolność w funkcjonowaniu osobniczym i społecznym między innymi z powodu: ubóstwa, sieroctwa, przemocy w rodzinie, bezdomności, bezrobocia, niepełnosprawności, starości, bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych (zwłaszcza w rodzinach niepełnosprawnych i wielodzietnych), alkoholizmu, narkomanii, przestępczości, trudności w przystosowaniu do życia po opuszczeniu zakładu karnego, migracji oraz uchodźstwa. Absolwent powinien być przygotowany do pracy w: regionalnych ośrodkach polityki społecznej, powiatowych centrach pomocy rodzinie i ośrodkach pomocy społecznej, a także do pracy: z rodzinami zastępczymi, w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, w domach pomocy społecznej dla osób starszych oraz niepełnosprawnych intelektualnie, psychicznie i fizycznie, w jednostkach organizacyjnych do spraw zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu, w ośrodkach wsparcia, w placówkach dla bezdomnych, alkoholików i narkomanów, w zakładach karnych, w ośrodkach dla uchodźców oraz w organizacjach pozarządowych zajmujących się diagnozowaniem i przeciwdziałaniem wyżej wymienionym problemom. Absolwent powinien znać język obcy na poziomie biegłości B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego Rady Europy oraz umieć posługiwać się językiem specjalistycznym z zakresu problematyki społecznej. Absolwent powinien być przygotowany do podjęcia studiów drugiego stopnia.

Studia na kierunku praca socjalna dają uprawnienia do wykonywania zawodu pracownika socjalnego oraz stanowią podstawę do budowania swojej kariery w zawodach związanych, z jednej strony, ze wspomaganiem i terapią jednostek i rodzin, z drugiej zaś – z rozwiązywaniem problemów społecznych (np. bieda i wykluczenie społeczne, bezrobocie, uzależnienia, niedostosowanie społeczne i in.) oraz projektowaniem i realizacja zadań polityki społecznej w skali lokalnej i regionalnej. Absolwenci pracy socjalnej mogą znaleźć pracę m.in. w placówkach pomocy społecznej i rynku pracy, placówkach służby zdrowia, wymiaru sprawiedliwości, rządowej i samorządowej administracji publicznej, w organizacjach pozarządowych i prowadzonych przez nie programach i projektach społecznych i społeczno-gospodarczych. Dyplom pracownika socjalnego pozwala wykonywać ten zawód w krajach Unii Europejskiej po uzupełnieniu dodatkowych wymagań jak znajomość języka i przepisów prawnych związanych z wykonywaniem pracy socjalnej w danym kraju.

W trakcie studiów na kierunku praca socjalna studenci zdobywają obszerną wiedzę socjologiczną i psychologiczną potrzebną do zrozumienia mechanizmów kształtujących zachowania ludzi oraz wspierania pożądanych zmian w tych zachowaniach. Ponadto poznają podstawy filozofii, wiedzy ekonomicznej i politologicznej, a także prawa w zakresie regulacji wybranych dziedzin życia, rozumienia i kompetentnego stosowania przepisów prawnych. W procesie kształcenia na kierunku praca socjalna kładzie się szczególny nacisk na wiązanie wiedzy teoretycznej z praktyką oraz wyrabianie umiejętności wspomagania zmian w relacji jednostka – środowisko społeczne.